به مناسبت ۲۵ نوامبر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان
تحولات اجتماعی و حقوق بشری در طول تاریخ همواره با مبارزات سخت و پرشور زنان و مردانی همراه بوده است که برای دستیابی به عدالت، آزادی و برابری تلاش کرده اند.
یکی از نمادهای این مبارزات، روز ۲۵ نوامبر است که به عنوان «روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان» برگزیده شده است. این روز، نه تنها یادآور فاجعه تاریخی است که در دهه ۱۹۶۰ در جمهوری دومینیکن رخ داد، بلکه نماد ایستادگی و همبستگی جهانی در مقابله با ظلم و ستم بر زنان است. در آن زمان، سه خواهر خانواده میرابل پس از ماه ها شکنجه و زندانی شدن به جرم فعالیت های سیاسی و مخالفت با دیکتاتوری، جان خود را از دست دادند. مرگ این خواهران، نمادی از سرکوب سیاسی و همچنین تبغیضات جنسیتی بود که در آن دوران و در سطح جهانی، نیازمند مبارزه دومدار برای پایان دادن به آن بود.
امروزه، ۲۵ نوامبر به عنوان یک نماد جهانی برای همبستگی و مبارزه با خشونت و نابرابری های جنسیتی شناخته میشود. این روز، فرصتی است تا صدای عدالت و حقوق انسانی زنان و مردان در سراسر جهان بلندتر به گوش برسد و فریاد های عدالتخواهانه در مقابل نابرابری ها و خشونت ها طنین انداز شود. زنان و مردان در این روز، در قالب حرکات جهانی، بر ضرورت مقابله با خشونت، تبعیض و بیعدالتی تأکید میکنند و یاد و خاطره جانباختگان مبارزات آزادیخواهانه را زنده نگه میدارند. این مبارزات، در حقیقت، تلاشی است برای حفظ میراث تاریخی مقاومت و ایستادگی بر سر راه ظلم های ساختاری که همچنان در بسیاری از نقاط جهان، زنان را در دام نابرابری و خشونت گرفتار کرده است.
خشونت علیه زنان، یک بحران جهانی است که هر روز در گوشه و کنار جهان، در اشکال مختلف ظاهر میشود. بر اساس آمارهای منتشر شده، حدود ۴۳ فیصد از زنان در اروپا تجربه ای از خشونت جسمی یا جنسی در زندگی خود داشته اند، و این آمار در سائر مناطق جهان نیز چشمگیر و قابل ملاحظه است. این آمار نشان میدهد که خشونت علیه زنان، نه محدود به یک فرهنگ یا منطقه خاص است، بلکه یک بحران جهانی است که نیازمند پاسخگویی و اقدام بین المللی است. در بسیاری از کشورها، قوانین تبعیض آمیز، سیاست های مردسالار و ساختارهای فرهنگی، زنان را در معرض انواع خشونت های جسمی، روانی و اقتصادی قرار میدهند. در کشورهای در حال توسعه، این خشونت ها افزایش یافته و به وسیله سیاست های سرکوبگرانه و قوانین ناعادلانه تشدید میگردد، به گونه ای که زنان در دام نابرابری ای ساختاری گرفتار شده و از حقوق اولیه انسانی محروم میمانند.
ریشه های این خشونت ها و تبعیضات در ساختارهای تاریخی، فرهنگی و قانونی جوامع نهفته است. مردسالاری، باورهای سنتی، قوانین ناعادلانه و نگرش های ابزاری به زنان، از عوامل اصلی تشدید این بحران هستند. این ساختارها، زنان را از حقوق اولیه شان محروم ساخته و آنها را در حلقه ای بی پایان از خشونت و نابرابری گرفتار کرده اند. در کشورهای مانند افغانستان، این مظالم به شکل سازمانیافته و با پشتوانه قوانین قرون وسطایی ادامه دارد. تحمیل حجاب اجباری، ممنوعیت فعالیت های اجتماعی، سرکوب آزادی های مدنی و اعمال قوانین تبعیض آمیز، مبین استمرار عصر تاریک و مردسالارانه است. قتل های ناموسی، ازدواج های اجباری و زندانی کردن زنان در حصار خانه ها، پشت درهای بسته و پنجره های پوشیده از خشت و چوب، شکنجه و سرکوب، نمونه هائی از این وضعیت نگران کننده است که نیازمند واکنش های جهانی و داخلی می باشد.
در چنین شرایطی، ضرورت اقدام جمعی و همبستگی جهانی بیش از هر زمان دیگر احساس میشود. مبارزه برای حقوق زنان نیازمند اراده جمعی، همکاری بینالمللی و تلاشهای مستمر است. تنها از طریق همبستگی و تلاش مشترک است که میتوان جامعه ای عادلانه تر، آزاد تر و برابر تر برای زنان ساخت. روز ۲۵ نوامبر یکبار دیگر یادآور این حقیقت است که زنان افغان و سراسر جهان باید از حق زندگی با کرامت و آزادی بهرهمند باشند. این روز، همیشه فرصت مناسبی است تا توجه جهانیان را به وضعیت زنان اسیر در رژیم های توتالیتر، مانند افغانستان، جلب کند و نشان دهد که مبارزه برای حقوق زنان وظیفه ای همگانی است، فارغ از جنسیت. زنانی که در این روز در میدان های جهان فریاد میزنند که حق دارند در سایه آزادی و کرامت زندگی کنند، نویدی از امید و آینده ای عادلانه برای تمامی زنان جهان هستند.
احمد آریا