در این برّش تاریخی، مطالعه و تحلیل درونی و بیرونی آدمها در بسترهای بس متنوع تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، به محققان و پژوهشگران آزاد و مستقل یاری می رساند تا شخصیتها را بهتر بشناسند. این مطالعه و کند و کاو ما را به درک و شناخت آسیب شناسی رفتاری، فهم نارسایی های روانی و شخصیتی و گزینش کادرهای مورد نیاز جامعه بسیار کمک می کند. شناخت جامعۀ مختلط و مرکب افغانستان بدون شناسايی شخصيتها در قوالب و ساختارهای گوناگون و راه یابی به عمق ماهیت آنان، ميسر نخواهد شد. آدم ها در ساختارهای شهری، دهاتی، قبايلی و در قوالب، طبقات، اقشار، لایه ها و بافتهای مختلف (که دارای مناسبات اقتصادی و اجتماعی، آداب و قراردادهای عرفی و سنتی متفاوت اند)، در مناطق مختلف جغرافيايی و دارای آب و هوای متفاوت، شخصيتهای ويژه می گيرند؛ عادات، رسم و رواجات، احساسات، عواطف، آمال و آرزوها، سليقه ها، باورها، طرز رفتار، واژگان و ارزشهای متنوع می آموزند.

https://www.youtube.com/watch?v=nVhf1aFyOG8&list=UUSBn0GRI9ET7TMh1e-HXWDQ

ارسالی  سلیمان کبیر نوری

پوهندوی شیما غفوری

 داستان حقیقی

ساعت ۷ صبح روز شنبه ۲۴ جوزای سال ۹۳ است . نسیم ملائمی با برگ درختان در نجوا و بازیست. پرندگان مست در پروازند . گرمای دلپذیر ولسوالی«تنی» را نوازش میدهد. صف طویلی از مردم در مقابل دروازۀ دخولی ادارۀ رأی  دهی مرکز« تنی » از مربوطات جنوبی افغانستان که دو ساعت بعد آماده جمع آوری رأی از  رأی دهندگان میشود، تشکیل شده است.  مردم آگاهانه اولین باریست باور دارند که میتوانند تصمیمی در تعیین سرنوشت آینده و انتخاب رئیس جمهور کشور داشته باشند. ازینرو از دل و جان حاضر شده اند تا وطن شانرا از پرتگاه نیستی بجانب هستی بکشانند.

صف آهسته، آهسته طویل تر میشود خانوادۀ "جواز خان" هنگامیکه به مرکز رأی دهی میرسند مجب

عمریست درین مزرعه روئیده گل غم

از قلب پر از وسوسه و کله ای آدم

فهم همه ترس است ز فردای قیامت

آواره گی و دربدری  ناله  و ماتم

هر یک به پی مقصد خود حیله نماید

دل را بربایند  ز آدم  به  خـم  و چـم