تهیه و ترجمه : خلیل الرحمن سلحشور
پرسش:ازاینکه فرصتی برای ما داده و وقت گرانبهای تان را برا مصاحبه با ما دادید جهان سپاس نموده وارد صحبت مشویم ، بعنوان سخن آغازین لطفا راجع به اهداف تاسیس شورای عالی صلح بگویید و چه زمانی آغاز به کار کردید؟
پاسخ: بسم الله الرحمن الرحیم ، بسیار زیاد تشکر از شما و از خبرگزاری آنادولوکه این فرصت را مساعد ساختند و این مصاحبه صورت بگیرد، من پس از شهادت استاد شهید پدرم، به کابل رفتم، پنج ماه پس از شهادت استاد که حدود یکسال و یکماه یعنی سیزده ماه میشود که این مسوولیت را قبول کردم .
پرسش: شما در کوشش مذاکره با طالبان بوده و همیشه آرزوی تان ختم جنگ بطور کلی از افغانستان است ، دلیل اینکه طالبان بروی میز مذاکره نمی نشینند چیست ، طالبان چه خواستهای دارند و دولت افغانستان به کدام خواست های آنها پاسخ مثبت داده است و به کدام خواستهای آنها پاسخ منفی داده است؟

پاسخ: در ارتباط مذاکره وگفتگو با طالبان قسمیکه شما نیز در جریان هستید شورای عالی صلح پس از لویه جرگه مشورتی صلح در جولای 2010 به وجود آمد و این نهادیکه در نتیجه فیصله مردم به میان آمد همین شورای عالی صلح بودکه در حدود 70 نفر عضو دارد و استاد شهید را در همین نشست لویه جرگه مشورتی بحیث رئیس شورای عالی صلح انتخاب کردند وازطرف لویه جرگه مشورتی صلح وظیفه شورای عالی صلح همین بودکه باید با مخالفین مسلح گفتگو کند و ازیشان دعوت کند تا به دولت بپیوندند و از مخالفت مسلحانه دست بکشند، مردم افغانستان و جامعه جهانی به این نتیجه رسیده اند که مشکل افغانستان ازطریق جنگ حل نمی شود بلکه مشکل افغانستان باید ازطریق مذاکره و گفتگو حل شود در ارتباط بر اینکه خواست طالبان چیست؛ یکی از خواست های ایشان خروج نیروهای خارجی از افغانستان است ، شما در جریان هستید که درآینده نزدیک انتقال مسؤولیت های امنیتی به نیروهای افغان سپرده میشود و نیروهای خارجی از افغانستان خارج میشوند و هیچ بهانه برای ادامه جنگ و خشونت در افغانستان باقی نمی ماند بناّ بهترین وقت است که باید مخالفین مسلح به گفتگو و مذاکره بیایند و هرخواستی که دارند ازطریق مذاکره با دولت افغانستان و با شورای عالی صلح افغانستان پیشنهاد کننند تا اینکه این مشکل افغانستان حل شود.
پرسش: در سال 2014 نیروهای خارجی از افغانستان خارج میشوند و به گفته شما دیگر بهانه برای طالبان ممکن است باقی نماند پس دلایل اینکه طالبان چرا در میز مذکره حضور نمی یابند، و پیشنهادهای دولت و شورای عالی صلح را رد میکننند چیست، با وجود تمام پیشنهادات ومساعد بودن شرایط به هیچ چه پاسخ مثبت نمی دهند چیست؟
پاسخ: در این هیچ شکی نیست که در سال 2014 تعداد زیادی از نیروهای خارجی از افغانستان خارج میشوند و فکر میکنم که ضرورت مذاکره و گفتگو در سال 2014 بیشتر است چون یکی از بهانه های مخالفین مسلح حضور نیروهای خارجی در افغانستان است ، قرار معلوماتیکه ماداریم وقتی صبحت از مذاکره وگفتکو با مخالفین مسلح به میان می آید ، مابین خود مخالفین مسلح این حرفها مطرح شده است که اکثر قوماندانان مسلح از رهبری سیاسی شان می پرسند که آیا نیازی برای ادامه جنگ و خشونت دارند درحالیکه نیروهای خارجی می برآیند و هدف ما همین بودکه نیروهای خارجی باید از افغانستان خارج شوند ووقتیکه این نیروها خارج شوند پس نیاز به جنگ و ادامه خشونت چیست ؛ واین یک سوال بزرگی است که میان طالبان به وجود آمده است ، بنابراین در سال 2014 ضرورت مذاکره وگفتگو زیاد دیده میشود.
اکثراّ گفته میشودکه پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان ممکن است مخالفین مسلح کنترول افغاسنتان را به دست بگیرند ، من به این مفکوره ها و پیشبینی ها موافق نیستم ؛ چون نیروهای مسلح افغانستان و نهاد های امنیتی افغانستان درموقعیت بسیار خوب قراردارد.البته در این شکی نیست که ما به تجهیز و آموزش بیشتر نیاز داریم ولی بازهم در مقایسه به سال های گذشته نظری کنیم ، امروز اردوی ملی افغانستان و پولیس ملی افغانستان به مراتب در یک موقعیت خوبتر و بهترنسبت به سال های گذشته قرار دارد.
بنابراین ، فکری که مخالفین میخواهند و متیوانند مشکل افغانستان را ازطریق نظامی حل کنند ؛ این فکر درست نیست، نه جامعه جهانی ونه مردم افغانستان این فکر را می پذیرند. به همین دلیل یگانه راه حل گفتگو مذاکره است وبس.
پرسش: آقای ربانی ، چند نوع طالب وجود دارد ، این همه یک گروهی به نام طالبان هستند یا طالبان افغانستان و طالبان پاکستان باهم افکار و اندیشه های متفاوت دارند ، تیؤری هردو یکی است ویا ازهم دیگر جداست؟
پاسخ: منظور ما مذاکره و گفتگو باطالبان افغانی است شاید طالبان از پاکستان و جاهای دیگر نیز باشند ولی مسؤویت ها و ماموریت که شورای عالی صلح دارد بخاطر گفتگو مذاکره با طالبان افغانی است البته در این شکی نیست که طالبان افغانی ممکن است با طالبان دیگر ارتباطی داشته باشند اما هدف نخست ما مذاکره باطالبان افغانی بوده است .
اگر منظورتان این است چند گروه در میان طالبان وجود دارد ، باید بگویم که به چندین گروه تقسیم شده اند، شورای به نام شورای کویته گفته میشود، گروه دیگر به نام گروه حقانی است و طالبهای دیگری شاید بوده باشند، و اکثریت ایشان همان طالبهای هستند که به شورای کویته ارتباط دارند ما باایشان ارتباط داریم و مذاکره میکنیم.
پرسش : این پرسش من ممکن است خصوصی باشد ، درحالیکه گفته میشود همین شورای کویته فردی انتخاری را جهت سوء قصد به استاد شهید فرستاده است و قاتلین استاد نیز همین طالبان است ، شما اکنون شخصی می باشید که همان آرمان و ظیفه استاد را بدوش گرفته اید، آیا در فکرانتقام نیستد، آیا کنسنتره و متمرکز به خود شده میتوانید؟
پاسخ: بیبینید، هدف استاد شهید آوردن صلح ، ثبات و استقرار از راه مذاکره و گفتگو به افغانستان بود؛ و ادامه راه استاد شهید هم همین است که باید آرزوهای استاد شهید برآورده شود ، در این شکی نیست که با مشکلات زیادی مواجه هستیم ، شاید درمیان مخالفین کسانی باشندکه هیچ آماده صلح نباشند ولی کسانی دیگری دربین طالبان مسلح هستند که آنها طرفدار آوردن صلح و طرفدار گفتگو و مذاکره با شورای عالی صلح هستند ، اینکه آنها در شهادت استاد شهید دست داشتند تحقیقات جریان دارد، ما هم ا زکشور دوست و برادر ترکیه در ارتباط به قضیه شهادت استاد صاحب کمک خواستیم ونشستی که در سال 2011 سه ماه پس از شهادت استاد شهد در استانبول برگزار شده بود این موضوع را یاد کردیم ، اعضا و بزرگان ارشد سه کشور افغانستان ، پاکستان و ترکیه حضور داشتند و این قضیه را جدی گرفتند و امید وار هستیم که با آمدن حکومت جدید در پاکستان این قضیه جدی تر گرفته شود تا اینکه ما با عاملین قضیه و کسانیکه در این قضیه دست داشتند و در این جنایت دست داشتند دستگیر شوند و به پنجه قانون سپرده شوند.
پرسش: مفکوره طالبی به چه شکل رشد کرده که هموطنان مسلمان را با حملات انتحاری و بم گذاری های کنار جاده ای به قتل میرسانند و میگویندکه ما جهاد کردیم و چه نوع وجدانی دارندکه میگویند ما اگر بمیریم شهید محسوب میشویم؟
پاسخ : دقیقا ما هم همین سوال راداریم که هدف ازین انتحار چیست ، آیا کسانی که این انتحار را انجام میدهند میخواهند در آینده سیاسی افغانستان نقش داشته باشند، و اگر داشته باشند با کشتن مردم مظلوم و بیچاره ما چه توجیهی میکنند ، یقینا این سوال همه مردم افغانستان است ، یکی از اهداف شورای عالی صلح هم همین است که هرچه زودتر قتل وقتال و خشونت درافغانستان ختم شود ، هستند کسانی که فکر میکنند درافغانستان برد سیاسی دارد درحالیکه اینگونه درست نیست؛ در این شکی نیست که انتحاری های که حملات تروریستی انجام میدهند در داخل افغانستان آموزش نمی بینند ممکن است در خارج از افغانستان آموزش بیبینند. چون این یک تشویش بزرگ است و حملات تروریستی که در پاکستان انجام گرفت و درحین انتخابات و مبارزات انتخاباتی در شهر های مختلف پاکستان چندین انفجار صورت گرفت الگو و نمونه ای است ک ممکن است همین طالبان پاکستان انجام داده باشند همین دقایق قبل مروری بر اخبار داشتم که دراثر یک بمب جاسازی شده دریک موتر پولیس پنچ تن در پاکستان کشته شده و ادامه این همه خشونت ها چه در پاکستان و چه در افغانستان به نفع هیچ یک ا زاین ها نیست. بناءٌ خواست ما هم همین است که کشور پاکستان در پروسه صلح با ما همکای جدی نماید تا اینکه به یک نتیجه برسیم تا مخالفین از ین قتل و خشونت دست بکشند .
پرسش : همکاری پاکستان با پروسه صلح چه تاثیری برای قانع ساختن طالبان دارد ، پاکستان براین مساله چه قدر جدی است؟
پاسخ: همکاری پاکستان برای آوردن صلح به افغانستان خیلی مهم است ، ولی بایدهمکاری جدی، صادقانه و مخلصانه باافغانستان بکنند تا اینکه ما به یک صلح واقعی ، به یک صلح دوامدار و یک صلح پایدار برسیم.شاید شمادرجریان بوده باشید ، من سفری به پاکستان داشتم دراین سفر بعضی از پیشنهاداتیکه ازطرف افغانستان صورت گرفت ، جانب پاکستانی پاسخ مثبت داد و پس از برگشتم به افغانستان گفتم که محتاطانه خوشبین هستم که مقامات پاکستان به این نتیجه رسیده اند که ادامه پالیسی فعلی ، ادامه پالیسی حمایت از مخالفین مسلح افغانستان به نفع هردو کشور نیست و امید میرفت که باید پاکستانی ها باما همکاری کنند.
چند نکته ای را که ما توافق کردیم و اعلامیه دوجانبه که صادر شد اولی اش ؛ تدویر کانفرانس علماء بود و هم چنان هر دو طرف توافق نمودیم که تعداد از زندانیان طالبان را که در پاکستان زندانی هستند، آزاد شوند، قطع حملات راکتی ازطرف پاکستان به افغانستان و هم چنان حذف نام برخی از طالبان از فهرست سیا سازمان ملل که با پروسه صلح همکاری وارتباط دارند، این از موادی بودکه هردوجانب به توافق رسیدند ولی متاسفانه بعداز این سفر دیدیکه کانفرانس علماء که قراربودبه تاریخ 15 مارچ سال روان میلادی برگزار شود اما تحقق نیافت و همچنان قرار بود که یک تعداد از اسرا وزندانیان که با شورای عالی صلح هکاری میکرد هنوز رها نشده و در زندانهای پاکستان به سر می برند.اگر این توافقنامه به جا و به وقت اش صورت میگرفت میتوانم بگویم که ما پیشرفتهای خوبی برای پروسه صلح بدست می آوردیم.
حالا هم از حکومت جدید پاکستان که به رهبری آقای نواز شریف به میان آمده است امیدوار هستم که پروسه صلح را جدی بگیرد، ایشان نیز در این اواخر اعلام داشته اند که ایشان حاضر اند که با طالبان پاکستانی وارد مذاکره شوند تا اینکه بتوانند مشکل داخلی خود پاکستان را حل بسازند و یقین دارم که ایشان نظری مثبتی نیز به افغانستان خواهند داشت ، بخصوص به پروسه صلح که دراین نیز همکاری پاکستان خیلی مهم واساسی است همکاری واقعی کنند وامید وارم پس از اعلان حکومت جدید در پاکستان ، پروسه صلح در افغانستان جدی تر صورت بگیرد .
پرسش : فعالیت های شورای عالی صلح در چارچوب قوانین کشور است اما روند صلح و آشتی با طالبان همانگونه که در ترکیه همین اکنون جریان مذاکرات نهادهای مختلف ازجمله استخبارات، حکومت و پارلمان و گروه عقلاء که از قشر متفکرین و روشنفکران جهت روشنی بخشیدن جریان مذاکره با حزب غیر قانونی پ ک ک آغاز گردیده است آیا غیراز شورای عالی صلح فعالیت گروه های طرفدار صلح از هردوجانب وجود ندارد که روند صلح را تقویت ببخشند آیا گروه طالبان در انتخابات آینده سهم خواهند گرفت؟
پاسخ: یکی از اهداف وماموریت های شورای صلح همین است که طالبان و گروه مخالفین تشویق شوند تا انها از فعالیت های نظامی دست بکشند و ازطریق فعالیت های سیاسی شان مبارزه کنند . اگر قبل از انتخابات به یک نتیجه ای با مخالفین مسلح برسیم ممکن است که ایشان در انتخابات سهم بگیرند. یقینا انتخابات درافغانستان مهم است ، انشالله شاهد اولین انتقال قدرت درافغانستان خواهیم بود وبرای ادامه دولت ده ساله باید این انتخابات صورت بگیرد. تاجاییکه ما اطلاع داریم و حکومت ودولت افغانستان آماده گی کامل را دارد که این انتخابات صورت بگیرد.
پرسش: در این اواخر هشت انجیینر ترکیه توسط طالبان ربوده شد و مدتی بعد رها گردیدند ، بنابراین گروه طالبان چه نظری به ترکیه و مردم ترکیه دارند و نظر شما در مورد دوستی دو کشور چیست؟
پاسخ: کانفرانس که از نهاد اقتصادی ایسام در استانبول برگزار شد اشتراک کردم ، کانفرانسی خوبی بود در ارتباط به وحدت وهمبستگی مسلمانان جهان اسلام. در ارتباط به نقش ترکیه طبعا ما نقش کشور دوست وبرادر ترکیه رادر ده سال گذشته بسیار مثبت میبینیم ، یک چیز را نباید فراموش کنیم که دوستی کشور ترکیه وافغانستان پس از یازده سیپتامبر شروع نشده است. ما ازلحاظ فرهنگی ، تاریخی و مذهبی یک دوستی دیرینه داشته و مشترکات زیادی داریم. این دوستی تاریخی ما ادامه پیداخواهد کرد. کشور دوست ترکیه در این یازده سال هم درپهلوی مردم افغانستان بوده و هم قبل از آن .
امروز مکاتب افغان ترک یکی ا ز نهاد های علمی در افغانستان به شمار میرود ، پی آر تی و تیم های بازسازی افغانستان در ولایت شبرغان و وردک فعالیت میکنند، و در سال 2002 وپس از آن شرکت های ترکیه سهم فعال در بازسازی افغانستان داشه و خط های پرواز میدان هوایی کابل را نیز ترمیم کردند. این را نیز نباید فراموش کنیم که سالی یک بار ازجانب ترکیه نشست های سه جانبه صورت میگیرد ، این هم بسیار زیاد مفید بوده در آوردن صلح نیز حکومت ودولت جمهوری ترکیه رول عمده بازی کرده همیشه آماده گی هرنوع کمک وهمکاری را اعلام داشته است ، ازهمه همکاری های کشور دوست وبرادر اظهار سپاس میکنم.