رسول پویان

افغانستان پس از چند دهه جنگ و بحران‏های گستردۀ ویرانگر باز با وزش تندباد چرخشهای تازۀ منطقوی و بین‏المللی روبرو می‏باشد و آیندۀ آن در این گیرودار رقابت‏های داغ منطقوی تا رسیدن به نوعی تعادل قطبین(قدرتهای بزرگ) در مناطق انرژی خاورمیانه و جنوب آسیا و ثبات سیاسی و اقتصادی آسیای میانه شکل خواهد گرفت. جنگ درازدامن و بحران پرفراخنای کشور در ماهیت ریشه در جهان دوقطبی دارد. پس از فروپاشی شوروی سابق و تکتازی سران پیمان ناتو به سرکردگی امریکا این جنگ و بحران وارد مراحل دیگری شد؛ لیکن رهبری و نفوذ سلطه گرانۀ پاکستان به مثابۀ همکار استراتیژیک بریتانیا و ایالات متحدۀ امریکا در آن باقی ماند؛ چونان که مردم مظلوم افغانستان تاهنوز از آن رنج و غذاب می‏کشند. شواهد تازه نشان می‏دهند که با چرخشهای تازۀ منطقوی و جهانی این سلطۀ کهنۀ ظالمانه، جنگ افروز و بحران خیز از نگاه ضرورت وجودی به کلی ختم شده است؛ اما به دلیل پس لرزه‏های شدید جنگ سرد در خاورمیانه و تنشهای متنوع منطقوی تاهنوز سران پاکستان از آن استفاده می‏کنند.

چرخشهای تازه در شرق‏میانه و جنوب آسیا که حضور روسیه، چین و هندوستان را در منطقه پررنگ کرده و حرکت نظامی سران ناتو به رهبری امریکا را به کلی کند و تاحدود ممکن متوقف کرده است؛ زمینۀ مقدماتی برای نوعی تعادل قطبین و حل و فصل قضایا از راه دیپلوماسی آماده شده است. به طور مثال می‏توان به انصراف حملۀ نظامی امریکا به سوریه و حل بحران شیمیایی آن از طریق دیپلوماسی اشاره کرد. تغییر و تبدلات اخیر در شرق‏میانه و جنوب آسیا استراتیژی کهنه و شکست خوردۀ پاکستان را (مبنی بر رهبری و حمایت همه جانبه از افراطگرایی و تروریسم در منطقه) از بیخ و بن متلاشی کرده و این کشور را در انزوای کامل و فلج کننده قرار می‏دهد. برای درک این حقیقت به چرخشها و تغییرات منطقوی و بین‏المللی توجه نمایید.

پنج هزار قطرۀ خون

در دل تار زمان

روی بِنمود و ندا کرد به ما:

که من اینجا تهِ خاکم

تو کجا مینگری!

دل امید بِکـَن از قفس سینۀ خود

گوش قلبت به سَرِ سنگ بِنهِ

تو به زودی زدل سنگی او 

زه د خپلي لويي کورنۍ، خپلي مور، خوندو او وروڼو په استازيتوب د ټولو غمشريکو هيوادوالو څخه که هغه په وطن کي دي او که د وطن څخه د باندي د ژوند شپې او ورځي سبا کوي په ډېر درنښت او د زړه د کومي مننه کوم، چي دا نه جبرانوونکى ماتم يې چي اوس زموږ پر کورنۍ باندي راغلى دئ نه يوازي زموږ د کورنى ماتم ګڼلى دئ بلکي هغه يې د خپل ځان خپلي کورنۍ، د اولس او حتى د ټول هيواد غم او ماتم بللى دئ او دا ماتم هغه ترخې شېبې، شپې او ورځي يې زموږ د کورنۍ سره په ډېر اخلاص او صداقت شريکي کړي دي. زه نه غواړم دلته زموږ  د بابا (ارواښاد هاتف صاحب) په باره کي خبري وکړم هغه ټول هيوادوال پېژني. زه صرف دومره وايم، چي بابا خپل ټول ژوند د وطن د آبادۍ او استقلال، يووالي او اتحاد د وطن د بچيانو د تعليم او سالمي روزني او په وطن کي د حق او عدالت د پوره تامين په لاره کي وقف کړى وو. نو د دغو خبرو پر بنياد چي هيوادوالو هم دا پوره درک کړې وه، د هيواد په داخل او د نړۍ په ګوټ ګوټ کي دا حقيقت په ډېر ښکاره او ځلاند ډول ثابته کړ، چي هو! ارواښاد هاتف صاحب نه يوازي زموږ بابا وو، بلکي هغه د ټول ملت معنوی بابا وو د هغه ملت، چي بابا يې همېشه تر ژوند تر اخيري لحظې پوري د خپلو نه ستړي کېدونکو خدمتو څخه لاس وا نه خيست او همېشه يې د خپلو خلکو او وطن په باره کي د خدمت د مسئوليت احساس کاوه. اوس زه په لوړ سر دا خبره کوم، چي په هغه اندازه، چي بابا د خپل وطن او خپل اولس په مقابل کي خپل حق پوره ادا کړ په هغه اندازه هيوادوالو هم که په وطن کي وه او که په جلا وطني کي په دې لوى وير کي وژړل او اوښکي يې توى کړې او د جنت فردوس د غوښتلو دعاګاني يې د خداى تعالى په دربار کي وکړې، چي خداى تعالى دې قبولي وګرځوي آمين يا رب العالمين. خو موږ  به بيا  پوره حق هغه وخت ادا کړى وي، که د دوى لاره تعقيب کړو او د دوى ارزوګاني که په سل کي يوه هم عملي کړو نو د دوى روح به ښاد کړو او وطن او خلکو ته به مو مخ تور نه وي او وجدان به مو خجله نه وي يوار بيا هم ستاسو ټولو څخه د زړه د کومي مننه کوم او تاسي او ستاسي کورنيو ته د صحت سلامتۍ، خوشحالۍ او کاميابۍ غوښتنه کوم د خداى تعالى څخه آمين يا رب العالمين.

ستاسو خادم

عبدالستار هاتف

سلیمان راوش

دهم میزان " مهر ماه"

سالگرد نخستین جشن استرداد استقلال کشور

به همه مبارک باد

یادداشت :

 هنگامیکه جلد دوم کتاب " نام وننگ" تولد دوبارهء خراسان کهن در هزارهء نو " را مینوشتم، ضمن پژوهش بر دورهء اول تاریخ ادبیات  کشور مان یعنی دوره میترایی  به یادگار هایی چند ازاین دوره بر خوردم که یکی هم جشن مهرگان بود. دریافتم که بر خلاف آنچه که تا کنون از سوی محققین و پژوهشگران داخلی و خارجی و به ویژه ایرانیان  عنوان گردیده که  جشن مهرگان، جشن مهر و میترا است، چنین نیست . این جشن به مناسبت روز آزادی و استقلال کشورمان [ بخدی = خراسان، "افغانستان امروزی"] که در تاریخ ادبیات بنام (ایران) ثبت است، می باشد.

 من  سعی کردم اسناد تاریخی را در این زمینه پیشکش حضور نسلهای امروز و فردای جامعه خویش نمایم. تا باشد اگر امسال نه ، سالهای دیگر درفش کاوه ( کاویانی) را مردم سرزمین ما بر فراز البرزکوه، آسمایی ، قلعه های شامخ بست و بلخ و هرات  و بامیان و نور ستان و پکتیا بر افرازند و به رقص و شادی در بهایی آزادیِ دوباره از شر ضحاکیان و ضحاک اندیشان ، بپردازند.

بناا بر این عنوانی از کتابم را که مبین اثبات اولین جشن استرداد استقلال کشور بنام مهرگان است ، برگزیده و  اینک تقدیم هموطنان خویش می نمایم.

مهرگان  یا سومین یادگار دورهء میترایی :

بر طبق آیه های شاهنامه فردوسی شخصیت مهرگان زادۀاندیشه بازیابی و استرداد استقلال کشورمان در زمان سلطنت  فریدون است.

 فریدون یکی  از شاهان پیشدادی بلخی می باشد. فردوسی در شاهنامه می گوید: