دّکان
...
...نکردی کاوش هرگز کان مارا
ندیدی مایه‌ای دکّان مارا
نسنجیدی به میزان دل خود
صدای خسته‌ای ایمان مارا
…
خنده بازار
کجا در فکرِ آزارِشماییم
مسیر خنده بازارِ شماییم
قسم بر برگ برگِ رأی فردا
همان درمانده ای زارِ شماییم

مولانا کبیر (فرخاری)

ونکوور کانادا

بگیـرم یک نفس رطـل گران را     تــوان بخــشم  روان نا تـوان را

شفــق را ارغــوان پیرایه بخـشد     ز چتر  ابــر گیرد سـایه بان  را

ز دل بیرون دهــم آهی که سوزد    ستیغ ســر  بلــند  کهـــکشان  را

کسی در میهنم صاحب وقاراست    به سر منزل رسـاند کـاروان را

رسول پویان

سران حکومت کابل به رهبری حلقۀ محدود ارگ نه تنها برای صلح پایدار برنامه و پلان جامع ندارند، بلکه در راه ایجاد وحدت ملی بر مبنای اتحاد اقوام، تأمین حقوق اتباع کشور، درک و شناخت فرهنگ و مدنیت این سرزمین تاریخی و شیرازه‏ بندی نظام سیاسی و اقتصادی سالم، باظرفیت و فعال نیز به کلی ناکام بوده اند. زمانی در بین طرف‏های ذی‏دخل در پروسۀ صلح (دولت افغانستان، قوای خارجی به رهبری امریکا و همسایگان خاصه سران دولت پاکستان) تعادل لازم به وجود می‏آید که نظام سیاسی قوی و بری از فساد با پشتبانی مردمی در کشور شکل گیرد. سران حکومت فعلی کابل در عمل ثابت کرده اند که توان و ظرفيت این امر خطیر را ندارند.   
نخست از همه باید دانست که صلح در افغانستان چه تعریف و مفهومی دارد. در افغانستان چند دهه است که جنگ ویرانگر و خانمانسوز شعله ‏ور است. صلح برای پایان جنگ، خشونت، ناامنی، ترور، آدم‏کشی، تخریب میهن و آزار و شکنجۀ مردم مظلوم و عذاب دیدۀ افغانستان مطرح می‏شود. کسانی به صلح حاضر می‏شوند که برای مردم و میهن بیندیشند و منافع مادی و معنوی شان در تأمین صلح نهفته باشد. تجارب دهۀ اخیر روشن کرده است که منافع سران پاکستان، طالبان و قوای خارجی با تأمین صلح و ثبات در افغانستان برآورده نمی‏شود و در بین منافع مردم ما و آنان تضاد وجود دارد؛ ورنه شکست قطعی مخالفان و تأمین صلح در افغانستان در طول یک دهه با مصارف سرسام‏آور سران ناتو، حضور قوای انبوه خارجی و روابط تنگاتنگ بریتانیا و ایالات‏متحدۀ امریکا با سران ارتش و حکومت پاکستان کار بسیار آسانی بود.  

محمد عالم افتخار                                                             

درین اواخر به نظر میرسد که یک گفتمان قسماً جدی در عرصه مسایل اندیشه ای، تئوریک و تحلیلی جریانات سیاسی ـ نظامی دهه های متأخر و به ویژه دهه پسا طالبانی در میدیای درون مرزی و برون مرزی کشورمان ـ افغانستان ـ  جریان می یابد. درین سلسله کمینه؛ در هفته پیش پیرامون اتهاماتی که عنوانی جناب زلمی خیلیلزاد و ایکاش و اما و اگر هایی که در بارهِ نقش او درین جریانات مطرح شده بود؛ پرداختم.(1)

همزمان؛ حین مرور دو مقاله از جناب دکتور اندس نبی هیکل در سایت آریایی متوجه عرصه های دیگری از این گفتمان گردیدم هرچند که عناوین مقالات محترم هیکل؛ چندان کمک نمیکند که خواننده متوجه تفاوت آنها با نوشته های متداول و روتین گردد، معهذا مقاله "تب سیاسی" شان به من کمک کرد تا در یابم؛ ایشان پیشنهادات جناب دکتور یونس در مورد بیرون رفت از گرفتاری های کنونی و اصولاً سی و چند ساله و شاید ابدی! در افغانستان را به داوری گرفته و به چنین استنتاجی از آنها نایل آمده اند(2):

"خوبترین بیان داکتر یونس نقل وی از پروردگار عالمیان بود که فرموده است:حالت هیچ قومی را تغییر نمیدهد مگر اینکه خود نفس‌های خود را تغییر دهند. پیش از اینکه دموکراسی اسلامی را به جامعه داخلی معرفی نماییم، باید اسلام را برای اعضای کلیدی این جامعه معرفی نماییم. بهتر بود همه ی پیشنهادها را به این یکی خلاصه میکرد."